راهنمای برنامه درسی

راهنمای برنامه‌ی درسی سندی است مشتمل بر اهداف و اصول دوره ی تحصیلی ، رویکرد و منطق حاکم بر برنامه‌ی درسی، اهداف ماده‌ی درسی، تنظیم محتوا، ارایه روش‌های یاددهی - یادگیری مناسب و ارایه شیوه‌های ارزش‌یابی. این سند در واقع راهنمای عمل تولیدکنندگان مواد آموزشی می‌باشد.

عناصر و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی راهنما‌ی برنامه‌ی درسی عبارتنداز:

۱-مقدمه

2- تبیین رویکرد:

3- اهداف:

4- محتوا:

5- روش‌های تدریس:

6- ارزش‌یابی پیشرفت تحصیلی:

7- بیان ویژگی‌ها و مهارت‌های معلم برای تدریس یک ماده درسی:

8- تعیین استاندارد ، ملزومات ، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای اجرا:

9- اشاعه‌ی برنامه درسی:

10- نظام تجدیدنظر:

1- مقدمه‌:

شامل تصویر کلی از برنامه و تبیین فلسفه وجودی درس و ... می‌باشد.

2- تبیین رویکرد:

شامل جهت‌گیری کلی برنامه و منطق حاکم بر آن است.

3- اهداف:

اهداف ماده‌ی درسی در طول دوره‌ی تحصیلی در سه حیطه‌ی یادگیری، شناختی، مهارتی (ذهنی و عملی) و نگرشی بیان می‌شود و سپس اهداف در پایه‌های تحصیلی در سه حیطه ذکر شده ، تدوین می‌گردد.

4- محتوا:

شامل تبیین مفاهیم اساسی مربوط به هر دوره ی تحصیلی و تنظیم جداول وسعت وتوالی مفاهیم و مهارت‌ها برای هر دوره‌ی تحصیلی می‌باشد که در این بخش موارد زیر نیز گنجانده می‌شود:

ملاک‌هایی که در تهیه‌ی محتوای آموزشی مدنظر قرار می‌گیرند، عبارتنداز: سازمان‌دهی محتوا، رعایت ارتباط افقی و عمودی

5- روش‌های تدریس:

روش‌های مناسب یاددهی - یادگیری و توصیه‌های لازم (بر مبنای رویکرد برنامه‌ی درسی) در هریک از پایه‌های تحصیلی .

- بیان روش‌های مناسب یاددهی - یادگیری برای واحد یادگیری ماده‌ی درسی موردنظر

6- ارزش‌یابی پیشرفت تحصیلی:

توصیه‌های کلی درمورد ارزش یابی متناسب با اهداف ،‌تعیین روش‌های ارزش یابی و تعیین سهم هر یک از حیطه‌ها (دانستنی‌ها، نگرش‌‌ها ، مهارت‌ها ) در هر پایه تحصیلی می‌باشد که شامل موارد زیر می‌باشد:

-تعیین سطح عملکرد مورد انتظار ازدانش‌آموزان در هریک از واحدهای یادگیری .

- تعیین شیوه‌های ارزش‌یابی از پیشرفت یادگیری دانش‌آموزان در واحدهای یادگیری.

-بیان ابزارهای اندازه‌گیری مناسب برای ارزش‌یابی از پیشرفت یادگیری دانش‌آموز.

-بیان وسعت و محدودیت ارزش‌یابی از پیشرفت یادگیری برای هر واحد یادگیری.

7- بیان ویژگی‌ها و مهارت‌های معلم برای تدریس یک ماده درسی:

1-7- مهارتی‌هایی که باید در معلم تقویت شود.

2-7- دانش و اطلاعاتی که معلم باید کسب کند.

3-7- عملکردی که باید در رفتار معلم تجلی پیدا کند.

4-7- ویژگی‌های عمومی و اختصاصی معلمان

8- تعیین استاندارد ، ملزومات ، تجهیزات و امکانات مورد نیاز برای اجرا:

1-8- در زمینه فضای کلاس شامل وسعت ، آرایش میز و نیمکت و ... .

2-8- تجهیزات و ملزومات لازم مانند وسایل دیداری و شنیداری ، تجهیزات آزمایشگاهی و ... .

9- اشاعه‌ی برنامه درسی:

شامل تعیین رئوس و محتوا و روش‌های اشاعه (حضوری- غیرحضوری) و شیوه‌های دیگر در خصوص هر یک از گروه‌های معلمان، اولیاء، دانش‌آموزان ، مدیران و عوامل اجرایی

10- نظام تجدیدنظر:

اصول و ملاک‌های تجدید‌نظر در راهنمای برنامه‌ی درسی را مشخص می‌کند.

ارتقای برنامه‌ریزی درسی که از اهداف سازمان در برنامه پنج ‌ساله است در ابعاد زیر صورت گرفته است.

1- بهبود کیفیت فرآیند برنامه‌ریزی درسی با توجه به جدیدترین یافته‌های علمی

2- اعتلای کیفیت برنامه‌ها و روش‌های آموزشی با توجه به رویکردهای جدید آموزشی

3- تهیه روند نمای چگونگی تولید، اصلاح و بازنگری طرح‌ها و برنامه‌ها و نهادینه کردن تصمیم‌گیری‌ها بر مبنای پژوهش

4- تولید راهنمای برنامه‌ی درسی جامع در دوره‌های مختلف تحصیلی و مواد مختلف درسی با رویکرد تلفیقی